විනීත විනයගරුක දරුවන් ඇති අපේ සිහින පාසල – නිශාන්ත කමලදාස
අපේ රටේ වැඩවසම් නෂ්ටාවශේෂ පිරිලා ය. ඒවා පවත්වාගෙන යෑමේ ලා පාසල කරන්නේ සුවිශේෂ කාර්යභාරයකි. අවාසනාවට පාසලටත් අපටත් ඒ වගක් පෙනෙන්නේ නැත. මේ නොපෙනෙන, වහංගු වී ගෙන ක්‍රියාත්මක වන, දෑ මතු පිටට ගැනීම මේ ලිපියේ අරමුණ ය.
පාසල අධිකාරී බලය ඉදිරියේ වැඳ වැටෙන සිසු පරපුරක් බිහිකරන්නේ ය. ඒ සඳහා සිසුන් ආණ්ඩු මට්ටු කිරීමේ වැඩ පිළිවෙළ බොහෝ විට සිහි ගන්වන්නේ අපේ පසුගාමී සරසවිවල රඟ දැක්වෙන නවකවද නාඩගම ය.
ජ්‍යෙෂ්ඨ උත්තමයන් වෙනුවට ශිෂ්‍ය නායකයෝ විනය භාර ගුරුවරුන්ගේ දැඩි ආශීර්වාදය යටතේ ඊට සමාන භූමිකාවක් රඟමින් ක්‍රියාත්මක වන්නෝ ය. කොණ්ඩය කොට වෙන්නටත් බැරි ය. දිග වෙන්නට ත් බැරි ය. සපත්තුව ඉදිරියෙන් හතරැස් වෙන්නට බැරි ය. සපත්තුවේ පුංචි හෝ යමක් ඇතුළත්ව තිබෙන්නට බැරි ය. ලයිස්තුව දිග ය. ඒත් මේ ඕනෑම දෙයක් මඟ හැරීමට දඬුවම දැඩි ය. උදාහරණයක් ලෙස කොණ්ඩය කොට නම් කළු සපත්තු පොලිෂ් කොණ්ඩයේ උලා ගෙන දණ ගසාගෙන පිට්ටනියේ කට්ට අව්වේ කල් මැරිය යුතු ය.
මෙසේ විනය හැදෙන්නේ නම් අප විනය ගරුක රටක් වෙලා දැන් බොහෝ කල් විය යුතු ය. ඒත් අප දකින්නේ හැම තැනම විනය පිරිහුණු රටකි. පුණ්‍ය ස්ථානයක පවත්වන උත්සවයක් අවසාන වන්නේ ඒ ස්ථානය හා අවට කසල ගොඩක් කරමින් ය. පාසල මේ තරම් දැඩි විනයක් යටතේ දරුවන් හදන කල උන් පුරවැසියන් වූ විට ඒ විනය අත් හරින්නේ මන්ද?
පාසලක අපූරු කතාවක්
මේ සිද්ධිය සිදු වූයේ කොළඹ ඉහළ පෙළේ ජාතික පාසලක ය. අ.පො.ස උ.පෙ පන්තියේ දරුවන් දිග කලිසම් හා අත්දිග කමිසවලින් සැරසී පාසලට පැමිණියේ එය නිල ඇඳුම වූ නිසා ය. ඉවසිය නොහැකි ග්‍රීස්මයට සහනයක් වූයේ අත් දිග කමිසය වැලමිට තෙක් නමාගෙන ඒමට ඔවුන් අවසර ලද නිසා ය. එක් දිනක මේ නවා ගත් කමිස කොටසේ සඟවා ගෙන පාසල තුළට මත් කුඩු ගෙන ආ ළමයෙක් ශිෂ්‍ය නායකයකු විසින් අල්ලා ගන්නා ලදී.
මේ සිද්ධියත් සමඟ පාසල අපූරු තීන්දුවක් ගත්තේ ය. ඒ අත්දිග කමිසය තහනම් කිරීම ය. එළැඹෙන සතියේ සිට තීරණය ක්‍රියාත්මක කිරීමට නියමිත විය. ඒ සතිය තුළ වැඩිහිටි ශිෂ්‍යයින් අත් කොට කමිස මිලට ගත යුතුව තිබිණි.
උසස් පෙළ ඉගෙන ගත් දරුවකු මේ තීන්දුවේ අමනෝඥභාවය දක්වමින් පුවත් පතකට ලිපියක් ලියා යැවූ අතර තමන් එසේ යැවූ බව ඔහු පාසලේ ගුරුවරයකුට ද දැනුම් දුන්නේ ය. ලිපියේ තමන් පාසලේ නම සඳහන් නොකළ බව ද එසේ කළේ පාසලට අගෞරවයක් වීමෙන් වැළැක්වීමට බව ද ඔහු ගුරුවරයාට දැනුම් දුන්නේ ය. ලිපිය ලියා යැව්වේ මතු කළ විරෝධතා ගණනකට නොගත් නිසා බව ද ඔහු තවදුරටත් කියා සිටියේ ය.
ගුරුවරයා මේ බව විදුහල්පති තුමාට දන්වන ලදුව ඔහුගේ පියාට දුරකථනයෙන් කතා කළ විදුහල්පති තුමා වහාම මේ ලිපිය පළ කිරීම වළක්වන ලෙස ඉල්ලා සිටියේ ය. පියා ක්‍රියාත්මක වී ලිපිය පළකිරීම වළක්වා ගත්තද පියාට පාසලින් දැනුම් දුන්නේ පුතාට විරුද්ධව විනය පරීක්ෂණයක් පැවැත්වෙන බැවින් විනය කමිටුව හමුවේ පෙනී සිටින ලෙස ය.
දුප්පත් මිතුරන් වෙනුවෙන්
පියා, පුතාගෙන් ඇසුවේ මෙසේ පාසලට විරුද්ධව කැරලි ගැසුවේ ඇයි දැයි යනුවෙනි. පුතා, පියාට කීවේ මේ ක්‍රියාව අමනෝඥ බවත් හෙට කිසිවකු හෝ යට ඇඳුමේ මත් කුඩු සගවා ගෙන ආවොත් එය ද තහනම් කිරීමට කටයුතු කරන්නේ ද යන ප්‍රශ්නය තමන් මතු කළේ වුව ද පාසල ඒ සම්බන්ධයෙන් කිසිදු ප්‍රතිචාරයක් නොදැක්වූ බව ය.
පාසල ගත් පියවර අමනෝඥ බව පිළිගත්ත ද මෙසේ කැරලි ගසන්නේ නැතිව අත්දිග කමිස වෙනුවට අත් කොට කමිස කීපයක් මිලට ගැනීමට තිබුණු බවත් මුදල් ඉල්ලුවේ නම් එය නොපැකිලව ලබා දෙන්නට තිබූ බවත් පියා තම පුතාට කියා සිටියේ ය.
පුතා පෙරලා පියාගෙන් ඇසුවේ, ‘ඔබට මගේ දුප්පත් මිතුරන්ටත් එක්කම කමිස මිල දී ගත හැකි දැ’යි යනුවෙනි. ‘තාත්තෙ, මම මා වෙනුවෙන් නෙවෙයි මේ තීරණය ප්‍රශ්න කළේ. හෙට අනිද්ද පාසලින් සමුගන්න මගේම දිළිඳු යහළුවන්ට මේ මුග්ධ තීරණය නිසා අමතර බරක් පැටවෙන නිසයි එයට මා විරුද්ධ වුණේ’ යනුවෙන් තම තීරණය පිළිබඳව සිසුවා, තම පියාට එසේ කියා සිටියේ ය.
විනය නැත්තේ කාගේද?
පියාගේ දෙනෙත් පුතාගේ මේ වදන්වලින් තෙත් විය. තමා ඉදිරියේ ඉන්නේ සෙසු මිතුරන්ගේ දුක ගැන සංවේදී දරුවෙකි. පියාට ද එසේ සංවේදී වන්නට අණ දෙන දරුවෙකි. පියා, පුතාට එකඟ විය. පුතා වෙනුවෙන් විනය කමිටුව ඉදිරියේ පෙනී සිටින්නට, ආඩම්බරයෙන් පෙනී සිටින්නට ඉදිරිපත් විය.
පුතා, පියා අමතා තව කතාවක් කීවේ ය. ‘තාත්තෙ ඔය විනය කමිටුවට එන ගුරුවරියක් ඉන්නවා. මගේ යාළුවකුගේ මූණේ කපන්න බැරිවුණු රැවුල් කොට කීපයක් තියෙනව දැකලා, ඒ ගුරුතුමිය අහනවා, ප්‍රසිද්ධියේ කියන්න බැරි කාරණයක්. තාත්තා හිතන විදිහට විනය නැත්තේ අපේ ද ගුරුවරුන්ගේ ද?’
ඒ අභියෝගය නම් දරුණු ය.
එතැන වැරදි ගණනාවකි. පළමුව දරුවකුට බණින්නට හැකි ඉහළම විදිහට මේ ගුරුවරිය දරුවාට බැණ තිබේ. මුහුණේ රැවුල් කොට කීපයක් තිබීම එවැනි අපවාදයක් විඳීමට තරම් බරපතළ වැරැද්දක් ද?
දෙවනුව දරුවකුගේ රැවුල් ගසකට අසරණ අම්මා කෙනෙක් පලි වන්නේ කෙසේ ද? එය අතිශය අමානුෂික දෝෂාරෝපනයකි. දරුවාගේ අම්මාට මේ ගැන ආරංචි වූ විට ඇය පත්වන අතිශය පීඩනයට කවුරු වගකියත් ද?
තෙවැනුව වාර්ගික අනන්‍යාතාවයක් මතු කර ඒ ජනවර්ගයට ද යම් අපහාසයක් කරන්නට ගත් උත්සහයක් ද ඒ තුළ දැකිය හැකි ය.
මේ සියල්ල විනය ඇති කිරීම උදෙසා වීම අභාග්‍ය සම්පන්න ය. අතිශයින් ඛේදජනක ය.
දරුවකුට පෙනෙන මේ වැරදි ගුරුවරියකට පෙනී නොයෑම අප තේරුම් ගත යුත්තේ කෙසේ ද? ඇත්තටම අප අපටම අනුකම්පා කර ගැනීමට සිදු ව තිබෙන්නේ ඒ නිසා ය.
තරුණ කැරලි ඇතිවූයේ ඇයි?
අප තරුණ කැරලි දෙකකට ද දිග්ගැස්සුණු යුද්ධයකට ද මුහුණ දුන් රටකි. ඒ අපේ දරුවන් අතිශය සුවච කීකරු විදිහට හදා වඩා ගැනීමේ අපේක්ෂාවෙන් පාසල් විනය මේ තරමට තදින් ක්‍රියාත්මක කළ පසුබිමක ය. එයින් පෙනෙන්නේ කුමක් ද? කුමක් හෝ බලයක් යොදා යටපත් කර ගෙන සිටින ඕනෑ ම දෙයක් ඒ බලය ලිහිල් වූ වහා නිදහස් වන බව ය. එවිට ඒ නිදහස් වන බලය අතිශය බලසම්පන්නව විකාශනය විය හැකි බව ය. එය ඇතැම් විට විනාශකාරී විය හැකි බව ය.
විනය දරුවන්ට පමණ ය. තරුණයන්ට පමණ ය. වැඩිහිටියෝ හිටු කියමින් විනය කඩ කරති. නීතිය කෙළෙසති. එහෙව් රටක දරුවන්ගෙන් පමණක්, අතිශය අසාධාරණ බලයක් යෙදවීම හරහා, අතිශය නොවැදගත් කාරණා සම්බන්ධයෙන් දැඩි නීති පමුණුවමින් විනය අපේක්ෂා කරමු. එහි ප්‍රතිවිපාකයක් ලෙස සිදු විය හැකි නරක ම දේ සිදු වුණ කල අපි කසාය බීපු ගොළුවන් මෙන් නිශ්ශබ්දව ද සිටිමු.
අපට අවශ්‍ය මේ කතාවේ කතා නායකයා වූ පුතා මෙන් තම සගයන් ගැන සංවේදී මිනිසුන් ද නැතිනම් කිසිදු වැදගත් කමක් නැති විනය නීතියක් තනාගෙන එවැනි දෑට අනුගත වෙන මිනිසුන් ද යන්න අප විසින් ඉක්මණින් පැහැදිලි කර ගත යුතු ය.
විනය තියෙන්නේ කොණ්ඩේවත් සපත්තුවේ වත් අඳින ඇඳුමේවත් නොවේ. මේ කතාව වරදවා තේරුම් නොගනී යැයි සිතමි. මේ ඒවා පිළිවෙළකට ඇඳ පැමිණීමට දිරි දීම වැරදි යැයි පවසනවා නොවේ. අපේ අරමුණ, ඒවා මත පදනම්ව විනය හදන ක්‍රියාවලියේ ඊට වඩා බරපතළ විනය කැඩීම් ඇතිවේ නම් එසේ ඇති කරන විනයෙන් වැඩක් නොවන බව පමණක් කීමට ය.
මා පතන, මා සිහින දකින, පාසල සිසුන්ට විනය නීති පිටුපස තිබෙන වැදගත් කම කියා දෙන ඒ සඳහා කැප විය යුත්තේ ඇයි දැයි කියා දෙන පාසලකි. අනෙකාට ගෞරව කිරීමට උගන්වන පාසලකි. උස්මිටි කම් නැතිව සිසුන්ට තම අදහස් පළ කළ හැකි පාසලකි. පාසලේ ගුරුවරුන්ව පවා සිසුන්ට ප්‍රශ්න කළ හැකි පාසලකි. පාසලේ කළමනාකරණ තීන්දුවලට මැදිහත් විය හැකි පාසලකි. සිසුන් ස්වයං පාලනය සඳහා දිරිමත් කළ පාසලකි. සිසුන්ට තමන්ගේ යැයි කිව හැකි පාසලකි.
විවෘත මිනිසුන් තනන පාසලක්
ඒ තුළ සිසුන් රටේ සිදු වන ප්‍රශ්න සම්බන්ධයෙන් තම මතයන් පළ කරමින් ඒවා පිළිබඳ සංවාදයන්හි නිරත වනු දැකිය හැකි වනු ඇත. ගුරුවරුන් ඒ සංවාදයන් නිසි මඟට යොමුකරමින් සංවාද කරන අයුරු උගන්වමින් මෙහෙයවනු දැකිය හැකි වනු ඇත. කරුණු මත පදනම් ව සංවාදයේ යෙදෙන්නට සිසුන් යොමුකරන ගුරුවරුන් ද බංකොළොත් තර්ක යුක්ති යුක්ත තර්කවලින් වෙන්කර හඳුනාගන්නට හැකි සිසු දරුවන් ද එහි දී දැකිය හැකි වනු ඇත. ඒ මුළු ක්‍රියාවලිය තුළ විනයානුකූල ව හැසිරීමට සිසු ප්‍රජාව ඉගෙන ගනු ඇත. කුණුහරුප කියා ගැනීමෙන් තොරව සංවාදයක් කිරීමේ විනය ඔවුන් ඉගෙන ගනු ඇත.
ලෝකයට පෙනෙන්නට එකක් කරමින් සැඟවී තවෙකක් කරන මිනිසුන් වෙනුවට, පුංචි එවුන්ට එක් අවවාදයක් දී තමන් ඊට සපුරා වෙනස් දෙයක් කරන මිනිසුන් වෙනුවට, කියන දේ කරන, කරන දේ කියන, විවෘත මිනිසුන් තනන පාසලක් බිහිවනු ඇත.
ඒ අපේ පැතුමයි. ඒ අපේ සිහිනයයි. රට තුළ ඇති වැඩවසම් නෂ්ඨාවශේෂ බිඳ දැමීමේ මාවතයි. මවුපියන් ගුරුවරුන් හා සිසුන් ගත යුත්තේ ඒ මාවතයි.
