ගනුදෙනු වල දී සූරා කෑමෙන් තොර සාධාරණත්වය – නිශාන්ත කමලදාස

පහළ ඇත්තේ ට්විටර් පණිවුඩයකි.

The economy is ultimately our material relationship with each other and with the rest of the living beings. Do we want that relationship to be based on extraction and exploitation or do we want it to be based on reciprocity and care?

ඉහත ප්‍රකාශය සිංහලට පෙරළුවොත් අදහස මෙසේ ය.

ආර්ථිකය යනු අවසානයේ අප එකිනෙකා අතරත් සෙසු ජීවින් අතරත් ඇති කර ගන්නා වූ ද්‍රව්‍යය ම ය සම්බන්ධය ය. ඒ සම්බන්ධය පදනම් විය යුත්තේ සූරා කෑම මත ද නැත්නම් ගනුදෙනුව හා එකිනෙකා බලා ගැනීම මත ද?

ඉහත ට්විටර් පණිවුඩය මා සමග බෙදා ගත්තේ වාමාංශික අදහස් දරණ, සමාජවාදය මගින් මිස මේ පවතින ක්‍රමය මගින් අප අතර ඇති ප්‍රශ්න වලට විසඳුම් නො ලැබෙන බව තරයේ විශ්වාස කරන, මගේ මිතුරෙකි.

ඒ නිසා ම මේ පණිවුඩය බෙදා ගන්නා විට ඔහු ඉඟි කර තිබුණේ නිදහස් වෙළඳ පොළ විසින් මේ සම්බන්ධය හරහා සූරාකෑමට ධනපතියන්ට අවස්ථාව ලබා දී ඇති බවත් ඒ නිසා එම ආර්ථික ක්‍රමය එකිනෙකා බලා ගන්නා එකිනෙකාගේ දායකත්වයට සාධාරණයක් ඉටු නොවන ක්‍රමයක් බව ය.

මේ සටහනින් අපේක්ෂා කරන්නේ අන්න ඒ මතය විමසීම ය.

ඔහු මෙන් ම මා සිතන්නේ ද ගනුදෙනුව පදනම් විය යුත්තේ එකිනෙකා බලා ගන්නා එකිනෙකාට තමන්ගේ දායකත්වයට නිසි අගැයීමක් ලැබෙන සූරා කෑමෙන් තොර සම්බන්ධයක් මත බව ය. එය මගේ පමණක් නොව මේ කියවන ඔබගේ ද අපේක්ෂාව බව මම විශ්වාස කරමි.

එහෙත් ප්‍රශ්නයකට ඇත්තේ මේ එකිනෙකාගේ දායකත්වයට සාධාරණයක් වන සේ මේ ගනුදෙනුව තීරණය කරන්නේ කෙසේ ද යන්න ය. එය සමාජවාදය යටතේ සිදු වනු ඇද්ද නැත්නම් නිදහස් වෙළඳ පොළ ආර්ථිකයක් හරහා සිදු වනු ඇද්ද යන්න ය.

මේ සාධාරණ බෙදිල්ල සඳහා එක් ක්‍රමවේදයක් වනු ඇත්තේ සාධාරණ වූ මධ්‍යගත තැනකින් සාධාරණය කුමක් දැයි තීරණය කිරීම ය. කේක් කෑල්ල බල්ලා හා පූසා අතර බෙදා දීම සඳහා අපක්ෂපාත නරියෙකු සොයා ගැනීම ය. ඒ සාධාරණත්වය තීරණය කිරීමට මිණුම් දණ්ඩක් නොමැති අතර එහි දී අපට සිදු වන්නේ අප සතු මනෝමූලික නිගමනයන්ගෙන් මග පෙන්වීම ලබා ගැනීම ය. එහි දී අපගේ මනසේ අවිඥානික තලයේ පවතින අප ද නොදන්නා පක්ෂපාත කම් මේ නිගමනවලට බලපෑම් කරනු වළක්වන්නට බැරි ය.

දරුවන් කීප දෙනෙකු ඉන්නා දෙමාපියන් සිය දරුවන් විෂයෙහි ලා කොතරම් අපක්ෂපාතිත්වයක් ප්‍රදර්ශනය කරන්නට උත්සුක වුව ද දරුවන් බොහෝ දෙනෙකුගේ සිත් තුළ අනෙකාට විශේෂයක් කළේ යන සිතුවිල්ල ඇති වීම වළක්වන්නට අමාරු ය. බොහෝ විට එළිපිට ඒ බවක් නොකියන දරුවන් පවා හිත තුළ ඒ අදහසේ එල්බ ගැනීමෙන් වැළැක්වීම අමාරු ය. දෙමාපියන් හැටියට ද අප කොතෙක් අපක්ෂපාත වෙන්නට උත්සහ දැරුව ද අපට ද අපේ අවිඥානික අපක්ෂාපතකම් වලින් ගැලවෙන්නට අමාරු ය. එසේ තිබිය දී අතිවිශාල සංඛ්‍යාවක් අරබයා සම්පූර්ණයෙන් අපක්ෂපාත වෙන්නට හැකි මධ්‍යගත පාලනයක් තිබිය හැකි ද? එසේ තිබුන ද සාධාරණව බෙදා හැරීමට මිණුම් දඩු නොමැති වූ විට සිදු වන්නේ අනුමානයන් මත ක්‍රියාත්මක වීමට ය.

වෙන කෙනෙකුගේ ශරීරයේ උණ තියෙනවා දැයි බැලීමට අප කරන්නේ හිස මත අත තබා බැලීම ය. එයින් ලැබෙන්නේ අනුමාන අගයක් පමණ ය. උණ කටුවක් තබා බැලූ විට ඇතැම් විට පෙනෙන්නේ අපේ අනුමානය වැරදි බව ය. උණ බොහෝ සෙයින් ඉහළ ගොස් ඇති විටක එය අපට දැනෙන නමුත් ඒ උණ කෙතරම් දැයි අනුමාන කිරීමේ අප බොහෝ විට අසමත් ය. අනුමාන ඒ නිසා සාධාරණව බෙදා හැරීම සඳහා උචිත මිණුම් දණ්ඩක් නොවන්නේ ය.

මෙවැනි අනුමානයන් සහිත ව සිදු වන දෙදෙනෙකු අතර හුවමාරුවක දී නම් බොහෝ විට ප්‍රතිඵලය වන්නේ නිර්ලෝභී තැනැත්තා සූරා කෑමට ලක් වීම ය. ඔහු දෙන දෙයක් බාර ගෙන පැත්තකට වීම ය.

නිදහස් වෙළඳ පොලක් පවතින විට සැපයුම හා ඉල්ලුම අනුව මිල නියම වන බැවින් ඒ සඳහා කිසිවෙකුගේ තනි මැදිහත් වීමත් මධ්‍යගත පාලනයක මැදිහත් වීමක් සිදු නොවන නිසා ඒ මිල විෂය මූලික ය.

ප්‍රශ්නය වන්නේ නිදහස් වෙළඳ පොලක් නිර්මාණය කර ගැනීමේ ය. ලංකාවේ පොල් වෙළඳ පොල නිදහස් වෙළඳ පොලක් වුව ද හාල් වෙළඳ පොල නිදහස් නැත. ඒ හාල් මෝල් හිමියන් කීප දෙනෙකුගේ ඒකාධිකාරයක් තිබෙන නිසා ය.

අප ක්‍රියා කළ යුත්තේ ඒකාධිකාරයන් අවම කිරීමට ය. එවිට සූරාකෑමෙන් තොරව ඉල්ලුම හා සැපයුම අනුව මිල නියම කෙරෙන විෂය මූලික මිණුම් දණ්ඩක් හරහා සාධාරණත්වය ඉටු වන තත්වයක් ඇති වනු ඇත. එය අපගේ අනුමානයන් මත පදනම් ව කරන බෙදීමකට වඩා බොහෝ සෙයින් සාධාරණ වනු ඇත.